سیستم کلاچ از اجزای مختلفی ساخته شده است که در این میان، دیسک و صفحه کلاچ از مهم ترین قطعات آن به شمار می روند. در این مقاله از فروشگاه آنلاین لوازم یدکی خودرو قصد داریم به بررسی کلاچ های دستی در خودروها بپردازیم، اجزای تشکیل دهنده آن را معرفی کنیم و تفاوت میان دیسک و صفحه کلاچ را توضیح دهیم.
کلاچ خودرو چیست؟
کلاچ خودرو یکی از اجزای کلیدی در سیستم انتقال قدرت است که نقش مهمی در عملکرد نرم و روان گیربکس های دستی ایفا می کند. اگر متوجه افت توان خودرو یا اختلال در تعویض دنده شده اید، احتمالاً زمان تعویض این قطعه فرا رسیده است. در این شرایط، بهتر است شناخت دقیقی از اجزای کلاچ داشته باشید و بدانید که این سیستم به صورت یکپارچه عمل می کند؛ بنابراین، معمولاً توصیه می شود که در صورت خرابی، تمامی اجزای آن به طور هم زمان تعویض شوند. در یک خودروی گیربکس دستی، کلاچ از سه بخش اصلی تشکیل شده است که بین فلایویل موتور و ورودی گیربکس قرار دارند. این قطعات با هماهنگی یکدیگر، نیروی پیشرانه را به چرخ ها منتقل می کنند. زمانی که پدال کلاچ فشرده می شود، ارتباط بین موتور و گیربکس قطع شده و خودرو از حالت درگیری خارج می شود. در مقابل، با رها کردن پدال، اتصال مجدداً برقرار شده و انتقال قدرت انجام می شود. همچنین، امکان نیم کلاچ وجود دارد که اجازه می دهد خودرو به آرامی حرکت کند.
یکی از اجزای اصلی این سیستم، دیسک کلاچ است که صفحه ای فلزی با پوشش اصطکاکی در دو طرف خود دارد. این دیسک، بین فلایویل و صفحه فشار قرار می گیرد و در هنگام درگیری کلاچ، تحت فشار قرار گرفته و نیروی موتور را به گیربکس منتقل می کند. صفحه فشار کلاچ نیز قطعه ای فنری است که همراه با فلایویل دوران می کند و با فشاری که به دیسک وارد می آورد، آن را در جای خود نگه می دارد. سومین بخش مهم، بلبرینگ آزادکننده یا یاتاقان پرتاب است که ارتباط بین پدال کلاچ و صفحه فشار را برقرار می کند. زمانی که پدال فشرده می شود، این بلبرینگ باعث آزاد شدن دیسک از فلایویل شده و انتقال نیرو متوقف می شود. با رها شدن پدال، فنرها مجدداً دیسک را به جای خود بازمی گردانند و کلاچ درگیر می شود.
مطالعه کنید: نگهداری گیربکس خودروهای اتومات رنو
اجزای کلاچ
برای درک تفاوت بین دیسک کلاچ و صفحه کلاچ، ابتدا باید با اجزای این سیستم آشنا شوید:
- فلایویل: یک دیسک فلزی سنگین که به میل لنگ متصل شده و نیروی چرخشی موتور را به مجموعه کلاچ منتقل می کند.
- صفحه اصطکاکی: سطحی که در پشت فلایویل قرار دارد و نقش مهمی در ایجاد اصطکاک بین اجزای کلاچ ایفا می کند.
- صفحه کلاچ: یک دیسک با روکش های اصطکاکی در دو طرف که بین فلایویل و صفحه فشار قرار می گیرد. یک سمت آن با فلایویل در تماس است و سمت دیگر تحت فشار صفحه کلاچ قرار دارد.
- فنرهای ضربه گیر: این فنرها که در مرکز صفحه کلاچ تعبیه شده اند، وظیفه جذب ارتعاشات و کاهش شوک های ناشی از انتقال نیرو را بر عهده دارند. با وجود این فنرها، عملکرد کلاچ نرم تر شده و فشار کمتری به گیربکس وارد می شود.
- اسپلاین ها: در مرکز صفحه کلاچ قرار دارند و با شفت ورودی گیربکس درگیر می شوند. زمانی که کلاچ فشرده شود، صفحه کلاچ از فلایویل جدا شده و انتقال قدرت متوقف می شود. اما هنگام درگیری کلاچ، حرکت چرخشی فلایویل به همان میزان به گیربکس منتقل می شود.
- صفحه فشار: قطعه ای که به فلایویل متصل شده و همراه با آن می چرخد. این صفحه وظیفه دارد صفحه کلاچ را تحت فشار قرار داده و نیرو را از فلایویل به گیربکس منتقل کند.
- فنر دیافراگمی: مجموعه ای از انگشتان فنری در مرکز صفحه فشار که هنگام درگیری کلاچ، صفحه کلاچ را به سمت فلایویل فشار داده و در هنگام آزاد شدن کلاچ، صفحه را رها می کنند.
- یاتاقان رها کننده: قطعه ای که هنگام فشردن پدال کلاچ، نیروی لازم برای جدا شدن صفحه کلاچ از فلایویل را فراهم می کند.
مطالعه مفید: کمک فنر خودرو
عملکرد دیسک و صفحه کلاچ
کلاچ یکی از اجزای مکانیکی مهم در خودرو است که بین موتور و جعبه دنده قرار دارد. این قطعه وظیفه دارد نیروی چرخشی تولید شده توسط موتور را به گیربکس و در نهایت به چرخ ها منتقل کند. هنگام فشردن پدال کلاچ، ارتباط موتور با گیربکس قطع شده و انتقال نیرو متوقف می شود. اما زمانی که کلاچ درگیر باشد، موتور به گیربکس متصل شده و نیروی محرکه به چرخ ها منتقل می شود، که نتیجه ی آن حرکت خودرو است. نقش اصلی کلاچ این است که نیروی تولید شده توسط میل گاردان را به میل متحرک انتقال داده و در مواقع لازم این انتقال نیرو را متوقف کند. برای تغییر سرعت، راننده با استفاده از کلاچ و تعویض دنده، نیرو را به چرخ دنده های گیربکس منتقل می کند. به عنوان مثال، زمانی که از دنده ۲ به ۴ تغییر می دهید و سرعت را افزایش می دهید، لازم است با تعویض دنده، قدرت موتور را بهینه کنید. در خودروهای دنده اتوماتیک این فرآیند به صورت خودکار انجام می شود، اما در خودروهای دنده دستی، راننده باید با استفاده از کلاچ و جعبه دنده، این تغییرات را به طور دستی انجام دهد.
مطالعه بیشتر: علت بد جا رفتن دنده ماشین
تفاوت دیسک و صفحه کلاچ در چیست؟
دیسک و صفحه کلاچ از نظر شکل ظاهری و عملکرد با یکدیگر متفاوت هستند. در حقیقت، صفحه کلاچ در مرکز دیسک قرار دارد و وظیفه اصلی آن ایجاد اصطکاک برای انتقال نیرو است، در حالی که دیسک کلاچ بیشتر نقش پشتیبانی و انتقال نیرو را بر عهده دارد و کمتر دچار آسیب می شود. البته این دو قطعه تفاوت های دیگری نیز دارند.
مطالعه بیشتر: پلوس خودرو چیست؟
افزایش عمر دیسک و صفحه کلاچ
عوامل مختلفی بر عمر دیسک و صفحه کلاچ تأثیرگذارند. برای افزایش دوام این قطعات، توصیه می شود که از کلاچ به درستی استفاده کنید، تعویض دنده را به موقع انجام دهید و از حمل بارهای سنگین با خودرو خودداری نمایید. همچنین، هنگام حرکت در مسیرهای سربالایی، از توقف های غیرضروری بپرهیزید. رعایت این نکات نه تنها عمر دیسک و صفحه کلاچ را افزایش می دهد، بلکه از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه خواهد بود.
زمان تعویض دیسک و صفحه کلاچ
همان طور که پیش تر اشاره شد، پس از مدتی نیاز به تعویض برخی از قطعات این سیستم خواهید داشت. در خودروهای امروزی، این بازه معمولاً بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار کیلومتر است، اما بسته به مدل خودرو ممکن است این مقدار تغییر کند.
مقاله خواندنی: معرفی انواع لنت ترمز
جمع بندی
پیمودن تنها ۲۰ یا ۳۰ هزار کیلومتر با خودروی دنده دستی، به این معنا نیست که کلاچ آن همچنان در وضعیت مناسبی قرار دارد. نحوه رانندگی، مهم ترین عاملی است که میزان دوام یا فرسودگی کلاچ را تعیین می کند. به خاطر داشته باشید که اغلب خودروسازان، مجموعه کلاچ را در دسته قطعات مصرفی، مشابه لاستیک ها و ترمزها، قرار می دهند. ازاین رو، آشنایی با تفاوت دیسک و صفحه کلاچ و درک عملکرد اجزای مختلف این سیستم، به شما کمک می کند تا با اصلاح شیوه رانندگی، عمر کلاچ را افزایش دهید و در صورت بروز مشکل، به موقع برای تعمیر آن اقدام کنید.
- مطالعه بیشتر: شلگیر خودرو چیست؟
- بیشتر بدانید: دلیل لرزش خودرو
فروشگاه لوازم یدکی کارینوپارت
در فروشگاه آنلاین لوازم یدکی کارینوپارت انواع قطعات و لوازم یدکی شاهین، لوزم یدکی آریو، لوازم یدکی پراید، لوازم یدکی چانگان، لوازم یدکی تیبا و لوازم یدکی اطلس با بهترین قیمت به فروش می رسد. در کارینوپارت می‌توانید تمامی قطعات مورد نیاز خودرو، از قطعات فنی و موتوری خودرو گرفته تا قطعات بدنه خودرو، انواع چراغ خودرو، قطعات جلوبندی و تعلیق، قطعات داخلی اتاق و تزئینات خودرو، لوازم اسپرت خودرو و همچنین قطعات برقی خودرو را با خیال راحت تهیه کنید. تمامی محصولات این فروشگاه کاملاً اورجینال بوده و با ضمانت اصالت کالا به شما ارائه می‌شوند. اگر به دنبال لوازم یدکی با کیفیت و قابل اعتماد برای خودروی خود هستید، کارینوپارت انتخابی مطمئن و هوشمندانه است.
