موتورهای مدرن احتراق داخلی به دو روش اصلی هماهنگ‌سازی میان میل‌لنگ و سوپاپ را انجام می‌دهند تا چرخه احتراق به درستی انجام شود. برخی از این موتورها از تسمه تایم لاستیکی برای این هماهنگی استفاده می‌کنند، در حالی که برخی دیگر از زنجیر تایم فلزی بهره می‌برند. این تسمه‌ها یا زنجیرها نقش مهمی در اتصال میل‌لنگ و میل بادامک دارند و باعث می‌شوند سوپاپ‌ها به‌موقع باز و بسته شوند تا مراحل مختلف احتراق به‌درستی انجام گیرد. در اصل، تسمه تایم و زنجیر تایم هر دو کار مشابهی را انجام می‌دهند؛ اما در این مطلب، فروشگاه لوازم یدکی خودرو به طور خاص به زنجیر تایم پرداخته است. زنجیر تایم، به همراه سایر قطعات موتور، باید همیشه در شرایط خوبی نگهداری شوند تا بتوانند وظایف خود را به‌درستی انجام دهند و از آسیب‌های جدی به موتور جلوگیری کنند.
زنجیر تایم
زنجیر تایم یکی از قطعات اساسی خودرو است که نقش کلیدی در عملکرد موتور دارد. وظیفه زنجیر تایم، هماهنگ کردن عملکرد سوپاپ‌های موتور است تا از تداخل در کارکرد آن‌ها جلوگیری شود. این قطعه میل‌سوپاپ و میل‌لنگ را به یکدیگر متصل می‌کند و به تنظیم ورود سوخت و هوا به پیستون‌ها کمک می‌کند. این اتصال تضمین می‌کند که پیستون‌ها به صورت هم‌زمان باز نشوند، بلکه به طور متناوب یکی باز و دیگری بسته باشد، و در نتیجه موتور بتواند به طور پیوسته و بدون اختلال کار کند. در واقع، کلمه “تایم” در نام این قطعه به زمان‌بندی دقیق برای هماهنگی بین میل‌لنگ و سوپاپ‌ها اشاره دارد. لازم به ذکر است که زنجیر تایم و تسمه تایم عملکردی مشابه دارند.
مطالعه مفید: سیستم CVVT چیست؟
انواع زنجیر تایم
زنجیرهای تایم بسته به نوع کاربرد و بار موتوری که در آن استفاده می‌شوند، در طراحی و عملکرد متفاوت‌اند. در ادامه به معرفی مهم‌ترین انواع زنجیر تایم می‌پردازیم:
- زنجیر غلتکی: این نوع زنجیر یکی از پرکاربردترین انواع زنجیر تایم است. در ساختار داخلی آن دو لوب داخلی، دو سلیو پرس‌شده در اتصالات چشمی، و دو غلتک که روی سلیو قرار گرفته‌اند وجود دارد. این طراحی موجب عملکرد مؤثر و روان در موتورها می‌شود.
- زنجیر بوش: در این نوع زنجیر، غلتک‌ها حذف شده‌اند و سلیوها به‌صورت مستقیم با چرخ‌دنده‌ها درگیر می‌شوند. این ویژگی موجب افزایش سطح تماس و استحکام بیشتر می‌شود. به همین دلیل، زنجیر بوش عملکرد بهتری در شرایط بار بالا دارد و به طور عمده در موتورهای دیزلی پرسرعت استفاده می‌شود.
- زنجیر دندانه‌دار (بی‌صدا): این زنجیر با طراحی دندانه‌دار و اتصالات فولادی، به‌عنوان زنجیر بی‌صدا نیز شناخته می‌شود. تیغه‌های داخلی و میانی آن نیروی انتقال زیادی را بین زنجیر و چرخ‌دنده ایجاد می‌کنند که باعث افزایش کارایی و کاهش صدای موتور می‌شود.
- زنجیر ترکیبی دندانه‌دار و سلیو: این نوع زنجیر با ترکیب طراحی دندانه‌دار و سلیو ساخته شده و برای بهینه‌سازی حرکت و کاهش ارتفاع ضربه ورودی به چرخ‌دنده طراحی شده است. این زنجیر می‌تواند توالی حرکتی بهتری بین ورودی و خروجی زنجیر به چرخ‌دنده ایجاد کند، اما حرکت و انتقال نیرو در آن به‌صورت یکنواخت نیست.
مطالعه بیشتر: نگهداری گیربکس خودروهای اتومات رنو
*******************
فروشگاه آنلاین کارینوپارت، ارائه‌دهنده انواع لوازم یدکی خودرو با بالاترین کیفیت و اصالت، آماده خدمت‌رسانی به شماست. در کارینوپارت می‌توانید تمامی قطعات مورد نیاز خودرو، از قطعات فنی و موتوری خودرو گرفته تا اتاق کامل خودرو، قطعات بدنه خودرو، انواع چراغ خودرو، انواع سپر و جلو پنجره خودرو، قطعات جلوبندی و تعلیق، و همچنین قطعات برقی خودرو را با خیال راحت تهیه کنید. تمامی محصولات این فروشگاه کاملاً اورجینال بوده و با ضمانت اصالت کالا به شما ارائه می‌شوند. اگر به دنبال لوازم یدکی با کیفیت و قابل اعتماد برای خودروی خود هستید، کارینوپارت انتخابی مطمئن و هوشمندانه است.
********************
تفاوت های زنجیر تایم و تسمه تایم
کاربرد تسمه تایم و زنجیر تایم بسیار مشابه است و هر دو برای زمان‌بندی دقیق اجزای موتور به کار می‌روند. با این حال، تفاوت‌های کلیدی بین این دو محصول بیشتر در جنس و محل نصب آن‌ها است. تسمه تایم از جنس لاستیک و مواد انعطاف‌پذیر ساخته می‌شود، در حالی که زنجیر تایم از فولاد یا استیل تولید می‌گردد. به همین دلیل، زنجیر تایم مقاومت بیشتری در برابر گرما و فشار دارد و می‌تواند دما و فشارهای بالاتری را تحمل کند. علاوه بر این، محل نصب این دو محصول نیز متفاوت است؛ تسمه تایم معمولاً در خارج از موتور قرار می‌گیرد، در حالی که زنجیر تایم یک قطعه داخلی است و در داخل موتور نصب می‌شود. همچنین، یکی از مزایای تسمه تایم این است که نیازی به روغن‌کاری و گریس‌کاری ندارد، در حالی که زنجیر تایم برای حفظ عملکرد خود باید به طور منظم روانکاری شود.
مطالعه مفید: تشخیص اصالت لوازم یدکی رنو
مزایای استفاده از زنجیر تایم
زنجیر تایم به عنوان یک قطعه فلزی مهم می‌تواند بسیاری از نیازهای کاربران و ماشین‌های مکانیکی را برطرف کند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین مزایای استفاده از زنجیر تایم اشاره می‌کنیم:
- عمر طولانی: زنجیر تایم دارای عمر بسیار بالایی است و در مقایسه با دیگر قطعات نیازی به تعویض مکرر ندارد. در برخی از خودروها، زنجیر تایم ممکن است تا پایان عمر خودرو به تعویض نیازی نداشته باشد. این طول عمر بالا می‌تواند به کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری کمک کند.
- احتمال پارگی پایین: احتمال پاره شدن زنجیر تایم بسیار کم است، اما نمی‌توان آن را به طور کامل نادیده گرفت. چون این قطعه از جنس فلز ساخته شده، در برابر آسیب و پارگی مقاوم‌تر از تسمه تایم است. این ویژگی به افزایش دوام و عمر مفید خودرو کمک شایانی می‌کند.
- مقاومت در دماهای بالا: زنجیر تایم در دماهای بالا نیز عملکرد بسیار خوبی دارد و محدودیت‌های دمایی معمولاً بر آن تأثیری نمی‌گذارند. بر خلاف تسمه تایم که با افزایش دما ممکن است شل شده و کارایی موتور را کاهش دهد، زنجیر تایم در اکثر دماها بدون مشکل به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
- دقت بالاتر: یکی از ویژگی‌های مهم زنجیر تایم دقت بالای آن است. فاصله بین سوراخ‌ها کاملاً منظم بوده و این دقت کمک می‌کند که زنجیر به‌درستی روی چرخ‌دنده‌ها چفت شود. این هماهنگی باعث می‌شود که احتمال بهم خوردن زمان‌بندی سوپاپ‌ها کاهش یافته و کارایی موتور بهبود یابد.
بیشتر بدانید: علت استارت نخوردن ماشین
معایب زنجیر تایم
زنجیر تایم نسبت به تسمه تایم لاستیکی معایب خاص خود را دارد:
وزن بیشتر: زنجیر تایم سنگین‌تر از تسمه تایم است که این موضوع باعث افزایش مصرف سوخت و آلایندگی می‌شود و ممکن است بر عملکرد موتور تأثیر منفی بگذارد.
صدای بیشتر: زنجیر تایم به دلیل جنس فلزی آن، سر و صدای بیشتری نسبت به تسمه تایم تولید می‌کند.
مناسب برای موتورهای بزرگ‌تر: به دلیل وزن و ساختار سنگین، زنجیر تایم عمدتاً در موتورهای بزرگ‌تر و با سیلندرهای قوی‌تر استفاده می‌شود.
هزینه بیشتر تعویض: قیمت تعویض زنجیر تایم معمولاً بالاتر از تسمه تایم است.
نیاز به روانکاری مداوم: برخلاف تسمه تایم که نیازی به روانکاری ندارد، زنجیر تایم باید به طور مداوم روغن‌کاری شود تا عملکرد بهینه‌ای داشته باشد.
مطالعه مفید: راهکارهای افزایش طول عمر باطری خودرو
علائم خرابی زنجیر تایم
هنگامی که زنجیر تایم دچار خرابی شود، علائم و نشانه‌های مختلفی ظاهر می‌شوند که شامل موارد زیر هستند:
- افزایش دود خروجی از اگزوز: این ممکن است نشان‌دهنده مشکل در احتراق یا سوپاپ‌ها باشد.
- دور موتور غیر طبیعی: نوسان دور موتور یا کارکرد ناهماهنگ موتور می‌تواند ناشی از تنظیم نادرست زنجیر تایم باشد.
- شنیدن صداهای غیرمعمول: صدای تیک‌تیک یا خش‌خش از موتور می‌تواند به دلیل شل شدن یا خرابی زنجیر باشد.
- روشن شدن چراغ چک موتور: این علامت معمولاً نشان‌دهنده وجود مشکل در سیستم موتور، از جمله زنجیر تایم، است.
- خرابی و شکستن پیستون: پارگی یا خرابی زنجیر می‌تواند منجر به آسیب جدی به پیستون شود.
- کج شدن سوپاپ: زمانی که زنجیر تایم دچار مشکل می‌شود، هماهنگی سوپاپ‌ها با موتور از بین می‌رود و ممکن است سوپاپ‌ها خم شوند یا آسیب ببینند.
دلایل فرسودگی یا پارگی زنجیر تایم
- تنظیم نبودن و شل بودن زنجیر تایم: زنجیر اگر به درستی تنظیم نشود، ممکن است شل شده و سریع‌تر فرسوده شود.
- خرابی بلبرینگ‌های هرزگرد: اگر بلبرینگ‌ها مشکل پیدا کنند، زنجیر به درستی کار نمی‌کند.
- نشتی سیالات روی زنجیر تایم: نشت روغن یا مایعات دیگر روی زنجیر می‌تواند باعث فرسایش و خرابی سریع‌تر آن شود.
- تغییرات دمایی شدید: این تغییرات می‌تواند بر استحکام زنجیر اثر بگذارد و باعث فرسودگی آن شود.
- کاهش فشار روغن موتور: فشار ناکافی روغن باعث می‌شود زنجیر به درستی روغن‌کاری نشده و زودتر فرسوده شود.
لینک مفید: انواع رنگ خودرو
چه زمانی باید زنجیر تایم را تعویض کرد؟
در صورتی که ایراد خاصی وجود نداشته باشد، زنجیر تایم معمولاً باید بین ۸۰,۰۰۰ تا ۱۲۰,۰۰۰ کیلومتر تعویض شود. با افزایش مسافت پیموده‌شده خودرو، احتمال بروز مشکلات در زنجیر تایم نیز افزایش می‌یابد. اگر خودروتان قدیمی یا با کارکرد بالاست، بهتر است به علائم خرابی زنجیر تایم توجه کنید. از آنجا که ممکن است زنجیر تایم پاره شود، تشخیص زودهنگام علائم خرابی می‌تواند از آسیب جدی به موتور جلوگیری کرده و فرصت مناسب برای تعمیر یا تعویض را فراهم کند.
لینک مفید: علائم خرابی اویل پمپ خودرو
کلام آخر
زنجیرتایم به‌عنوان یکی از قطعات کلیدی در سیستم احتراق موتور، وظیفه هماهنگ‌سازی دقیق حرکت اجزای مهم موتور را بر عهده دارد. هر گونه خرابی یا نقص در این قطعه می‌تواند عملکرد موتور را مختل کند و حتی منجر به آسیب جدی به خودرو شود. اگر هر یک از نشانه‌های خرابی زنجیرتایم مشاهده شد، مانند صداهای غیرعادی یا روشن شدن چراغ چک موتور، توصیه می‌شود که بلافاصله توسط یک تکنسین ماهر بررسی و در صورت نیاز تعویض شود. نگهداری و مراقبت صحیح از زنجیرتایم می‌تواند عمر مفید آن را افزایش داده و از بروز خرابی‌های جدی و پرهزینه جلوگیری کند.
لینک مفید: خودروی کراس اوور
فروشگاه آنلاین لوازم یدکی خودرو کارینوپارت
در فروشگاه آنلاین لوازم یدکی کارینو پارت انواع قطعات اورجینال و لوازم یدکی برلیانس، لوازم یدکی شاهین، لوزم یدکی آریو، لوازم یدکی پراید، لوازم یدکی چانگان، لوازم یدکی تیبا و لوازم یدکی اطلس و خودروهای دیگر با بهترین قیمت به فروش می رسد. از کارینوپارت با اطمینان از اصل بودن لوازم و قطعات یدکی خرید کنید. با شماره زیر تماس بگیرید و سوالات خود را از کارشناسان ما بپرسید.
