سیستم تعلیق خودرو چیست؟
فنربندی یا سیستم تعلیق خودرو قسمتی از ماشین است که از انتقال تکان‌ها و ارتعاشات به وجود آمده از حرکت خودرو بر روی سطوح ناهموار به سرنشینان و بدنه در حال حرکت جلوگیری می‌کند. بدنه در اینجا به معنی اتاق، شاسی و تمام متعلقات آن است. این سیستم که شامل قطعات اصلی فنرها، کمک‌فنرها، ستون‌های نگهدارنده و چرخ‌ها می‌شود و اتصال چرخ‌ها و محورهای عقب و جلو را با شاسی برقرار می‌کند.
دو وظیفه اصلی دارد؛ یکی دریافت تکان‌ها، ارتعاش‌ها و نوسان‌هایی که از حرکت در سطوح مختلف جاده به چرخ‌ها وارد می‌شود و دیگری عملکرد چرخ‌ها و به وجود آمدن اصطکاک مناسب لاستیکها با سطح جاده و در نتیجه کنترل آسان‌تر خودرو را ارتقا می‌دهد. در ادامه این مطلب از لوازم یدکی خودرو به بررسی انواع سیستم تعلیق خودرو و اجزای تشکیل‌دهنده آن می‌پردازیم پس تا انتها همراه ما باشید.
لینک مفید: خرابی برف پاک کن خودرو
وظیفه سیستم تعلیق خودرو چیست؟
سیستم تعلیق خودرو به‌طورکلی دو وظیفهٔ مهم را برعهده دارد، یکی کیفیت سواری دادن و دیگری قابلیت هدایت و کنترل که این دو مرتباً در تضاد با یکدیگرند. اما اگر بخواهیم به‌صورت کاملاً جزئی وظایف اصلی این سیستم را بررسی کنیم باید بگوییم که وظایف آن عبارت است از:
- تحمل وزن خودرو
- جذب ضربات وارده و تبدیل آنها به ارتعاش
- حفظ هندسه سیستم فرمان و موقعیت چرخ‌ها
- افزایش قابلیت فرمان‌پذیری خودرو
- افزایش میزان پایداری خودرو
- حفظ تماس چرخ‌ها با سطح جاده
لینک مفید: خرید جلوبندی خودرو
انواع سیستم تعلیق خودرو کدام‌اند؟
انواع سیستم تعلیق نیز، به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند که این دسته‌ها خود انواع متفاوتی را شامل می‌شوند. سه دسته کلی شامل سیستم‌های تعلیق مستقل و وابسته و نوین هستند.
1. سیستم‌های تعلیق مستقل
مک‌فرسون
مک‌فرسون تنها در خودروهای دیفرانسیل‌جلو کاربرد دارد. میله موج‌گیر در سیستم مک‌فرسون استفاده می‌شود و بخش اصلی آن نیز استارت است. مک‌فرسون به دلیل حذف طبق‌ها و اتصال سیستم تعلیق به شاسی توسط استارت، برای خودروهایی که فضای کافی برای جزئیات سیستم تعلیق ندارند بسیار مناسب است. سیستم مک‌فرسون معمولاً نرمی و راحتی حرکت را به‌خوبی تأمین می‌کند و از مزایای آن ارزان و سبک بودنش است. مک‌فرسون را می‌توان در محور عقب و جلوی یک خودرو هم‌زمان به کاربرد.
لینک مفید: سرامیک خودرو
دوجناغی (جناغی دوبل)
این سیستم از دو طبق جناقی A شکل تشکیل شده است که موازی هم و بافاصله عمودی قرار می‌گیرند. طبق‌ها که در پایین و بالای مرکز چرخ‌ها استفاده می‌شوند در میان خود یک فنر لول با کمک‌فنر داخلش را، جا‌داده‌اند. ولی این فنر لول و کمک‌فنر میانش استارت به حساب نمی‌آیند چون وظیفه اتصال شاسی و سیستم تعلیق را بر عهده ندارند. طبق‌ها در قسمت قاعده از طریق محورهایی به شاسی وصل می‌شوند و در قسمت بالا به‌وسیله سیبک به چرخ‌ها متصل هستند.
مقاله مفید: دستکاری کیلومتر خودرو
محور نگهدارنده
این سیستم در میان تعمیرکارها به اهرم دوشاخه‌ای شهرت دارد و از دو اهرم طولی تشکیل شده است. یک سر این اهرم‌ها به مرکز چرخ و سر دیگرش به شاسی وصل است. در این سیستم از فنر لول استفاده می‌شود و دو نوع دوشاخه ساده و دوشاخه خم شونده دارد.
در دوشاخه ساده، چرخ‌ها تنها حرکت عمودی دارند و در پیچ‌ها زاویه نمی‌گیرند؛ بنابراین کنترل خودرو در مسیرهای مارپیچ تقریباً غیرممکن می‌شود و ایمنی خودرو به‌شدت کاهش می‌یابد. چنین سیستمی را در فولکس‌واگن بیتل شاهد بودیم؛ اما اکنون کاملاً منسوخ شده است
طبق‌دار عرضی
این سیستم مثل سیستم دو جناغی از دو طبق A شکل درست شده است؛ ولی در آن فنر برگی جای فنر لولرا گرفته است. فنر برگی میان طبق‌های پایین و بر روی محور عرضی میان چرخ‌ها قرار گرفته است.
مقاله مفید: خرابی کمپرسور کولر ماشین
2. سیستم‌های تعلیق وابسته
اکسل صلب
در این سیستم، چرخ‌های روی یک محور توسط یک میله افقی به هم متصل می‌شوند و فنرها که ممکن است فنر لول یا فنر تخت باشند و به‌صورت مستقیم به شاسی متصل هستند، روی این میله سوار می‌شوند. البته اگر فنرها لول باشند، بازوهای کنترلی برای حمایت از آنها به کار می‌روند.
محور تیر شکل
این سیستم نمونه بهینه‌سازی شده اکسل صلب است. به‌این‌صورت که دو میله از وسط محور به شکل مورب به چرخ‌ها وصل می‌شوند تا کنترل حرکات جانبی را تا حد ممکن افزایش دهند.
چهار میل
این سیستم که خود دودسته قطری و مثلثی دارد، شامل ۴ میله می‌شود که به شاسی و بدنه در زوایای مختلف وصل هستند. وظیفه این میله‌ها کنترل مرکز محورها و در نهایت توزیع وزن است.
مقاله مفید: جوش آوردن خودرو
ددیون
این سیستم از ترکیب محور نگهدارنده و محور صلب حاصل می‌شود و به دلیل پیچیدگی‌های زیاد و عملکرد ضعیف از رده خارج شده است
3. سیستم‌های تعلیق نوین
سیستم‌هایی که پیش‌تر ذکر شد، بعضاً به‌ندرت استفاده می‌شوند و یا به‌طورکلی دیگر استفاده نمی‌شوند. البته برخی مانند مک‌فرسون و دو جناغی همچنان مرسوم هستند. در اینجا معروف‌ترین سیستم‌های تعلیق نوین را به طور خلاصه بررسی می‌کنیم.
چند اتصاله
سیستم تعلیق مستقلی که بیشتر از دو طبق داشته باشد را سیستم چند اتصاله می‌گویند. مرسدس‌بنز مبتکر این سیستم شناخته می‌شود. سیستم تعلیق چند اتصاله که بهترین سیستم تعلیق خودرو مورداستفاده تا امروز است، مشتق از سیستم دو جناغی است. اما جناغ‌ها در این سیستم به هم متصل نیستند و به‌صورت مستقل از هم تنظیمات سیستم تعلیق را بر عهده دارند. در ماشین های فرمول یک از این سیستم بسیار استفاده می‌گردد.
سیستم هیدرولیکی
این سیستم را اولین‌بار سیتروئن به کار گرفت؛ اما اکنون بیشتر در خودروهای سنگین و نظامی کاربرد دارد. در ایت سیستم سوپاپ الکتریکی متصل به پردازنده مرکزی، میزان و فشار روغن درون سیلندرها را که مشخص‌کننده ارتفاع و سختی سیستم تعلیق است، تنظیم می‌کند.
لینک مرتبط: لوازم یدکی شاهین
سیستم تعلیق بادی
این سیستم کاملاً به سیستم هیدرولیکی شبیه بوده و عمل می‌کند با این تفاوت که در سیلندرها به جای روغن گاز استفاده می‌شود. به همین ترتیب کمپرسور هوا به‌جای پمپ روغن به کار می‌رود و پردازنده به این کمپرسور متصل است. کاربرد این سیستم در خودروهای آفرودی و شاسی‌بلند چهارچرخ متحرک است.
سیستم الکترومغناطیسی
در این سیستم، سیلندرها پر از روغن دارای تکه‌های ریز آهن می‌گردند و داخل پیستون هم یک هسته تشکیل شده از موادی که به مغناطیس حساس هستند وجود دارد. پردازنده مرکزی جریان مغناطیسی را در این سیستم از هسته رد کرده و موجب کنترل شدت آن می‌شود. هرچه شدت این میدان بیشتر باشد، سیستم سفت‌تر می‌شود و بالعکس.
اجزای سیستم تعلیق خودرو
سیستم‌های تعلیق خودرو باتوجه‌به وظایفی که در بخش قبلی به آنها اشاره شد، ساختار و طراحی مخصوص به خود را دارد. ساختار آن بسیار پیچیده بوده و باتوجه‌به روند به پیشرفت علم و تکنولوژی در آینده به‌احتمال زیاد پیچیده‌تر هم می‌شود. با توضیحات داده شده اجزای سیستم تعلیق خودرو عبارت است از:
- رینگ و لاستیکها
- فنر
- کمک‌فنر
- سیبک
- بوش
- طبق
- میل تعادل
- استارت
رینگ و لاستیک
رینگ و لاستیک از اجزای قسمت خارجی سیستم تعلیق خودرو هستند، لاستیکها به‌طور مستقیم با سطح جاده تماس داشته و هرنوع ناهمواری و دست‌انداز روی لاستیک اثر گذاشته و با چسبندگی که با جاده ایجاد می‌کند بر روی فرمان‌پذیری خودرو و عملکرد بهتر اثر مستقیمی دارد. وظیفه رینگ که جنس آن فلزی است نیز تحمل وزن خودرو و توزیع آن بر روی سطح جاده است.
میل تعادل
میل تعادل، میله‌ای از جنس فلز است، دو کمک‌فنر در اکسل به‌وسیله میل تعادل به هم وصل می‌شوند تا کمک‌فنر در هر سمت بتواند حرکت نماید، ثبات و تعادل خودرو برقرار شود و در سرپیچ‌ها کنترل خودرو انجام شود. در واقع وظیفه میل تعادل ایجاد ثبات و تعادل در خودرو است. میله‌های رابط، میله‌هایی از جنس فلز هستند که از استحکام بسیار بالایی برخوردارند و دیگر قطعات سیستم تعلیق خودرو را به هم متصل می‌سازند تا استحکام قطعات حفظ شده و هرکدام از قطعات از عهده وظایف خود به‌خوبی بر آیند.
سیبک
یک گوی دسته‌دار از جنس فلز که به‌عنوان مفصل کار می‌کند را سیبک گویند که درون آن گریس وجود دارد که همین امر موجب می‌شود که این گوی به‌آسانی درون محفظه خود که با لاستیک محکم شده است بچرخد و اتصال میان چرخ‌ها با سیستم تعلیق خودرو ایجاد شود، سیبک در سیستم جلویی خودرو قرار می‌گیرد. بوش‌ها عملکرد متفاوتی نسبت به سیبک دارند و آن هم عدم چرخش و حرکت است و اغلب به‌صورت استوانه‌ای‌شکل و جنس آنها لاستیکی است که تنها قابلیت باز و بسته‌شدن را دارد و وظیفه گرفتن لرزش و سروصدای قطعات دیگر را برعهده دارند.
کمک فنر یا دمپر
دمپر یا کمک‌فنر به دودسته هیدرولیکی و نیوماتیکی تقسیم‌بندی می‌شوند کمک‌فنر یا دمپر یک پمپ هیدرولیکی متشکل از سیلندر و پیستون است که با گاز یا روغن پر شده که یک سر آن به بدنه و سرسیلندر آن به چرخ خودرو متصل است و وظیفه جذب ضرباتی که به خودرو وارد می‌شوند را داراست.
طبق
طبق اتصال اصلی سیستم تعلیق به شاسی را برقرار می‌کند. طبق‌ها دو نوع دارند: کنترلی و جناغی
در سیستم‌های تعلیق مختلف تعداد و نحوه استفاده از طبق‌ها متفاوت است. در برخی طبق استفاده نمی‌شود، در برخی برای هر چرخ یک یا دو طبق به کار می‌رود و در برخی برای هر دو محورهای عقب و جلو.
استارت
استارت در انواع سیستم‌های تعلیقی دیده می‌شود که سیبک و طبق در آنها حذف شده و فنر به‌کاررفته از نوع فنر لول است. در این سیستم کمک‌فنر درون فنر لول قرار می‌گیرد و این دو علاوه بر وظایف اصلی، وظیفه برقراری اتصال سیستم تعلیق، شاسی و رابط بین آنها را بر عهده دارند.
فنرها
فنرها وظیفه جذب ضربات از سطح جاده را برعهده دارند در واقع این فنرها هستند که پس از عبور از روی ناهمواری‌ها با ارتعاش خود از حالت فشرده، تایرها را به‌سرعت با سطح جاده در تماس نگه می‌دارند. در بعضی خودروها به‌ویژه خودروهای مسابقه‌ای فنرها جای خود را به میله‌های فلزی داده‌اند. بااین‌حال وظیفه این بخش از سیستم فنربندی در هر حالت تأمین آسایش سرنشینان و به‌حداقل‌رساندن تکان‌های کابین خودرو است. سه دسته عمده از فنرها در خودروهای امروزی مورداستفاده قرار می‌گیرند:
- فنرهای مارپیچ یا لول، مفتول‌های فولادی هستند که حول محوری پیچیده شده اند و مثل کویل کار کرده و امروزه در بیشتر ماشین ها از این مدل فنر استفاده می‌کنند.
- فنرهای تخت یا برگی از تسمه‌های فولادی تشکیل شده‌اند و بیشتر در خودروهای سنگین و باری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- میله پیچشی به‌شکل L بوده و از جنس فولاد بوده که عملکرد آن شبیه به چلاندن لباس با دست است.
لینک مفید: قطعات مصرفی خودرو
نگهداری و افزایش عمر سیستم تعلیق خودرو
به‌طورکلی، چند نشانه در خودرو می‌تواند خبر از خرابی سیستم تعلیق خودرو بدهد. به طور معمول طول عمر سیستم‌های تعلیق ۱۰ سال است؛ اما طول عمر سیستم فنربندی بسته به مسیرهای رانندگی دارد و کیفیت قطعات، اما برای افزایش طول عمر این سیستم بهتر است سرویس‌های دوره‌ای آنها به‌ازای پیمایش هر ۶۰ هزار کیلومتر صورت گیرد.
نشانه‌هایی وجود دارد که هشداردهنده خرابی سیستم تعلیق خودرو است مانند:
- وجود روغن روی کمک‌فنرها و بوش‌ها
- صدای زیاد قطعات
- کوبیده شدن بیش از اندازه ماشین موقع عبور از سطوح ناهموار
- پاره شدن قطعات لاستیکی
پیشنهاد می‌شود که پس از هر ۶۰ هزار کیلومتر، فنربندی خودرو به طور کامل مورد بررسی قرار گیرد تا در صورت لزوم بخش‌هایی از آن تعمیر یا تعویض شود.
گروه بازرگانی کارینو پارت؛ ارائه‌دهنده انواع لوازم‌یدکی و اجزای سیستم تعلیق خودرو
همان‌طور که مشاهده کردید سیستم تعلیق خودرو بسیار مهم است و یکی از اساسی‌ترین اجزای خودرو به شمار می‌آید که وظایف مختلفی را بر عهده دارد، زیرا علاوه بر بحث فنی که این سیستم باعث فرمان‌پذیر مناسب و واکنش به‌موقع راننده می‌شود، علاوه‌برآن اگر سیستم‌های تعلیق دچار نقص فنی باشد می‌تواند حس ناخوشایندی را به سر نشینان خودرو و راننده منتقل کند. در این مقاله از کارینو پارت سیستم تعلیق خودرو، انواع و اجزای آن را برایتان شرح دادیم.
فروشگاه کارینو پارت لوازم یدکی انواع خودرو از جمله لوازم یدکی شاهین، لوازم یدکی کیا، لوازم یدکی رنو، لوازم یدکی برلیانس، لوازم یدکی تیبا، لوازم یدکی ساینا، لوازم یدکی کوییک و انواع دیگر خودرو را ارائه می دهد. برای خرید هر یک از لوازم مورد نیاز خود کافی است از طریق منوی بالای سایت اقدام به خرید محصول مورد نظر کنید و یا با شماره های 02146818863 و یا 09192627964 تماس حاصل فرمایید.
